انتخاب شوینده صورت متناسب با نوع پوست

پاکسازی یک مفهوم نسبتا مدرن، همزمان با استفاده انبوه از صابون های تجاری موجود در اوایل دهه 1900 است. پاکسازی صورت وسیله ای برای از بین بردن پوست مرده، کثیفی، چربی و مواد آرایشی است. همچنین اولین قدم در یک روتین کلی مراقبت از پوست، آماده سازی پوست برای مرطوب کننده ها و سایر درمان ها می باشد. بسیاری از فن‌آوری‌های پاک‌سازی از آب تا صابون سنتی، برای رفع نیازهای پاک‌سازی صورت برای انواع مختلف پوست موجود است.

 اگرچه طیف وسیعی از محصولات موجود است، اما این محصولات چهار ویژگی مشترک دارند:

1) برای تمیز کردن پوست (از بین بردن آلودگی های سطحی و تمام مواد آرایشی).

2) لایه برداری سطحی

3) برای حذف میکروارگانیسم های بالقوه مضر (باکتری)

4) برای ایجاد حداقل آسیب به اپیدرم و لایه شاخی.

علاوه بر این، شوینده‌های صورت برای پاک‌کردن تعداد بی‌شماری از مواد شیمیایی و بیولوژیکی، از جدیدترین لوازم آرایشی‌های ضدآب گرفته تا چربی‌های اضافی پوست و لایه‌های بالایی لایه شاخی مورد نیاز هستند.

در این مقاله به تفصیل انواع شوینده های مناسب برای انواع پوست مورد بحث قرار می‌گیرد.

تاریخچه

اولین شوینده ها از پتاس، مشتقاتی از خاکستر چوب سوخته، و تری گلیسیریدهای بدست آمده از چربی حیوانی هیدرولیز شده تشکیل شده بودند. از این ترکیبات صابون پتاسیم تولید و توسط سومری ها استفاده می شد. در 2500 قبل از میلاد صابون عمده واردات آمریکا از ایتالیا و فرانسه بود. تا اینکه در سال 1878 هارلی پراکتر (Harley Procter) با کمک شیمیدان جیمز گمبل (James Gamble)، کارخانه شمع سازی پدرش را به کارخانه صابون سازی تبدیل کرد.

صابون سفید به صورت کرم را برای رقابت با محصولات اروپایی وارداتی تولید کرد. به طور تصادفی، آنها متوجه شدند که زدن هوا به داخل محلول صابون قبل از قالب گیری منجر به یک نوار شناور می شود. که هنگام حمام کردن در رودخانه اوهایو نمی توان آن را گم کرد و “صابون سفید” متولد شد. پاکسازی صورت و پاکسازی بدن با همین صابون انجام می شد. اخیراً، طی 20 سال گذشته، شوینده های تخصصی صورت کاملاً رایج شده‌اند، که نتیجه‌ی انفجار فناوری پاک‌سازی است که منجر به تولید چندین پاک‌کننده با کیفیت بالا و نسبتاً کم هزینه شده است.

عملکرد

به خوبی درک شده است که استفاده از سورفکتانت های خشن و/یا شستشوی بیش از حد پوست می تواند منجر به برداشتن بیش از حد لایه شاخی و لیپیدهای بین سلولی شود که می تواند منجر به کاهش عملکرد سد پوستی شود. در حالی که طیف گسترده ای از فناوری های شوینده صورت همگی سطوح اولیه پاکسازی پوست را ارائه می دهند، اما همه آنها پوست را کمی متفاوت تمیز می کنند. مکانیسم هایی که توسط آنها پاکسازی انجام می شود را می توان به سه دسته اصلی دسته بندی کرد:

1) پاکسازی با مواد شیمیایی

2) پاکسازی با عمل فیزیکی

3) در بسیاری از موارد، پاکسازی با ترکیبی از هر دو عمل شیمیایی و فیزیکی.

شیمی پاکسازی: دو دسته از مواد شیمیایی در شوینده های صورت استفاده می شوند و مسئول اثر پاک کنندگی هستند: سورفکتانت ها و حلال ها. هر دوی این نوع مواد شیمیایی با کثیفی، خاک و پوست برای حذف مواد ناخواسته تعامل دارند. سورفکتانت ها و حلال ها از طریق دو مکانیسم شیمیایی مختلف برای حذف این مواد کار می کنند. درک این تفاوت های مکانیکی بینش لازم را برای تجویز یک رژیم پاکسازی اصولی بر اساس نیازهای بیمار به متخصصان پوست ارائه می دهد.

سورفکتانت ها

سورفکتانت ها ترکیبات آلی که معملا آمفی فیلیک (amphiphilic) (دوخصلتی) هستند. به این معنی که هم گروه های آب دوست (hydrophilic) و هم گروه های آبگریز(hydrophobic) دارند. ترکیب هر دو گروه آبدوست و آبگریز به طور منحصر به فردی باعث می شود سورفکتانت ها در روغن و آب محلول شوند.

سورفکتانت ها با کاهش کشش سطحی (انرژی که آب و روغن را جدا نگه می دارد) بین روغن و آب با جذب در سطح مشترک روغن و آب کار می کنند. پس از جذب سطحی، سورفکتانت‌های شوینده در یک مجموعه کم انرژی به نام میسل (مجموعه ای از مولکول ها در یک محلول کلوئیدی، مانند آنهایی که توسط مواد شوینده تشکیل می شوند)جمع می‌شوند. سورفکتانت باید در غلظت کافی برای تشکیل میسل(micelle) وجود داشته باشد.

سطحی به نام غلظت بحرانی میسل ( critical micelle concentration = CMC)، که همچنین حداقل غلظت سورفکتانت مورد نیاز برای تمیز کردن چربی، مواد آرایشی و غیره است. هنگامی که میسل ها در آب تشکیل می شوند، هسته ای را تشکیل می دهند که یک قطره روغن را در خود محصور می کند و سرهای (یونی/قطبی) آنها یک پوسته بیرونی تشکیل می دهند که تماس با آب را حفظ می کند. این فرآیند را امولسیون سازی می نامند.

سورفکتانت ها با امولسیون کردن اجزای روغنی روی سطح پوست با آب، پوست را تمیز می کنند. پس از امولسیون شدن، روغن را می توان به راحتی در طی فرآیند پس از شستشو یا آبکشی از روی پوست شستشو داد. هر چه سورفکتانت قوی تر باشد، مواد آبگریز بیشتری حذف شود، آسیب بالقوه پوست در اثر حذف بیش از حد لیپیدهای طبیعی پوست بیشتر می شود، و عملکرد بهینه سد پوستی به خطر می افتد. بنابراین فرمولاسیون صحیح و دقیق این سورفکتانت ها برای اطمینان از ملایمت مناسب نیاز است. محصولاتی که به تازگی به بازار عرضه شده اند نشان می دهند که با فرمولاسیون دقیق سورفکتانت های بسیار قوی مانند سدیم لوریل سولفات (SLS) به خوبی توسط پوست قابل تحمل هستند. تمام شوینده های مبتنی بر سورفکتانت به آب نیاز دارند و به طور کلی شامل یک مرحله شستشو هستند. آنها برای حذف باقی مانده های روغنی مناسب هستند.

متأسفانه، دو مشکل با پاکسازی با سورفکتانت‌ها همراه بوده است (یکی واقعی و دیگری عمدتاً فولکلور). اولاً، به دلیل پاک‌کنندگی قوی، استفاده بیش از حد ممکن است سد چربی محافظ روی سطح پوست را کاملاً از بین ببرد و در نتیجه باعث تحریک و خشکی پوست شود. دوم، سال‌هاست که مصرف‌کنندگان داستان‌های منفی در مورد ماهیت قلیایی (pH حدود 9) این محصولات شنیده‌اند. اگر فرض کنیم که PH پوست حدود 5 است، شستن با این سورفکتانت های با pH بالا می تواند منجر به افزایش pH پوست شود.

داده های اخیر نشان می دهد که ظرفیت بافر طبیعی پوست برای از بین بردن هرگونه تأثیر غیرقابل توجیه pH این محصولات بیش از حد کافی است.

دسته بندی سورفکتانت ها

سورفکتانت های کلاسیک مورد استفاده در شوینده های صورت به چهار گروه اصلی کاتیونی، آنیونی، آمفوتریک و غیر یونی طبقه بندی می شوند.

1) سورفکتانت های کاتیونی که به تنهایی استفاده می شوند. عموماً تحمل کمی دارند و اکنون به ندرت در محصولات مراقبت از پوست بدون فرمولاسیون کارفول در سیستم های کواسروات استفاده می شوند.

2) سورفکتانت‌های آنیونی، مانند آلکیل سولفات‌های خطی، از مولکول‌هایی با «سر» بار منفی و «دم» آبگریز دراز تشکیل شده‌اند. سورفکتانت های آنیونی به دلیل خاصیت کف کنندگی و شوینده خوب به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرند.

3) سورفکتانت‌های آمفوتریک، مانند بتائین‌ها و اسیدهای آلکیلامینو، به خوبی تحمل می‌شوند، به خوبی کف می‌کنند و در شوینده های صورت استفاده می‌شوند.

4) سورفکتانت های غیر یونی، مانند پلی گلوکوزیدها، از مولکول های بدون بار تشکیل شده اند. آنها بسیار ملایم هستند (بهتر از سورفکتانت های آنیونی و کاتیونی روی پوست قابل تحمل هستند)، اما به خوبی کف نمی کنند.

برخی از سورفکتانت ها برای پوست خشن هستند. در حالی که برخی دیگر بسیار ملایم هستند. به دلیل تنوع گسترده سورفکتانت های موجود، همه پاک کننده های مبتنی بر سورفکتانت یکسان نیستند. برای کلاینت ها مهم است که از محصولاتی استفاده کنند که به بهترین وجه متناسب با نوع پوست آنها باشد. امروزه بیشتر شوینده ها از سورفکتانت های مصنوعی استفاده می کنند.

حلال ها

حلال مایعی است که جامد یا مایع دیگری را در محلول همگن حل می کند. سیستم های مبتنی بر حلال با حل کردن چربی طبیعی و چربی های خارجی که از طریق لوازم آرایشی و مواد مشابه روی پوست اعمال می شود، پوست را تمیز می کنند.

حلال ها را می توان به طور کلی به دو دسته تقسیم کرد: قطبی و غیر قطبی. حلال‌های غیر قطبی معمولی که در شوینده های صورت استفاده می‌شوند، مانند پارافین، از خانواده روغن‌ها هستند، در حالی که حلال‌های قطبی معمولی که در شوینده ها استفاده می‌شوند، مانند ایزوپروپیل الکل و اتانول، از خانواده الکل هستند. شوینده های مبتنی بر حلال معمولاً همراه با آب استفاده نمی شوند. بلکه استفاده می شوند و سپس با یک دستمال کاغذی یا پنبه پاک می شوند.

شوینده های مبتنی بر حلال باید بر اساس نیاز فرد با دقت انتخاب شوند. حلال های غیر قطبی برای پاک کردن آرایش های مبتنی بر روغن و مواد آرایشی به خوبی عمل می کنند. اما تأثیر کمی روی فرمولاسیون های مبتنی بر آب دارند. به طور مشابه، سیستم های مبتنی بر الکل روی آرایش های مبتنی بر آب به خوبی کار می کنند. همچنین مهم است که توجه داشته باشید که سیستم‌های مبتنی بر الکل می‌توانند پوست را خشک کنند. که برای مصرف‌کنندگان جوان‌تر دارای پوست مستعد آکنه مفید است. اما برای مصرف‌کنندگان مسن‌تر و کسانی که پوست خشک دارند، یک ضرر بالقوه است.

با این حال، محصولات مبتنی بر روغن می توانند بقایای چرب یا روغنی از خود به جای بگذارند که برای مصرف کنندگان با پوست خشک مفید است. اما برای افرادی که دارای پوست های معمولی تا چرب هستند نامطلوب است. انتخاب یک شوینده مبتنی بر حلال بر اساس نوع پوست بسیار مهم است.

انواع شوینده های مناسب صورت

پاک کننده های کلد کرم (Cold cream cleansers)

پاک کننده اصلی برای پاک کردن لوازم آرایشی و پاکسازی ملایم صورت که توسط (Theron T. Pond) در سال 1846 اختراع شد. به عنوان ” کلد کرم ” شناخته شد و هنوز هم محبوب است. کلد کرم که از آب، موم زنبور عسل و روغن معدنی یا پارافین تشکیل شده است، از چربی ها برای حل کردن کثیفی های پوست چربی دوست استفاده می کند. موم زنبور عسل و روغن معدنی (پارافین) به عنوان حلال های لیپیدی عمل می کنند. که با عملکرد شوینده بوراکس ترکیب می شوند که به عنوان دکاهیدرات تترابورات سدیم (decahydrate of sodium tetraborate) نیز شناخته می شود، برای پاکسازی پوست عمل می کنند. فرمولاسیون همچنین حاوی سرزین (ceresin) و کربومر (carbomer) برای غلیظ شدن کرم و عطر است. کلد کرم ممکن است آبکشی شود یا روی صورت بماند. کلد کرم یک پاک کننده عالی صورت و پاک کننده آرایشی برای بیماران با پوست خشک است.

شیر پاک کن ها (Cleansing milks)

نوع نازک‌تر کرم پاک‌کننده، شیر پاک‌کننده بدون موم‌های چسبناک‌تر است که برای پوست‌های معمولی تا مختلط طراحی شده است. شیر پاک‌کن حاوی آب و روغن‌های سبک مانند روغن زیتون، روغن آفتابگردان، روغن جوجوبا یا روغن دانه کنجد و نرم‌کننده‌هایی مانند گلیسیرین است. که باعث می‌شود کمتر بقایایی روی صورت باقی بماند. روغن‌ها در آب امولسیون می‌شوند و شیر پاک‌کن ها را یک امولسیون روغن در آب می‌سازند که با حل کردن کثیفی های پوست، برخلاف امولسیون‌کننده، پاک‌سازی می‌کنند. مایع از یک بطری ریخته می شود و با پد پنبه ای روی صورت کشیده شود. شیر پاک کن ها معمولاً برای پاک کردن لوازم آرایشی چشم استفاده می شود. زیرا غیر تحریک کننده هستند و به راحتی دید را با باقیمانده روغن تار نمی کنند.

روغن های پاک کننده (Cleansing oils)

روغن های پاک کننده یک امولسیون آب در روغن هستند. که عمدتاً برای پاک کردن لوازم آرایشی ضد آب صورت یا پلک و ضدآفتاب های ضدآبی استفاده می شود که به راحتی با آب و صابون پاک نمی شوند. روغن را با یک پد پنبه ای روی صورت پخش کنید، مالیده و با آب بشویید. در این مرحله روغن شفاف با آبکشی به رنگ شیری در می آید. روغن های معدنی، روغن کرچک، روغن جوجوبا و روغن زیتون معمولا استفاده می شود. روغن زیتون می تواند کمدوژنیک باشد. بنابراین، روغن پاک کننده باید کاملاً با آب شسته شود. بنابراین، برای حذف کامل نیاز به استفاده از شوینده دیگری دارید.

بالم های پاک کننده روغنی (Oil cleansing balms)

بالم های پاک کننده شبیه پاک کننده های کلد کرم ها هستند، با این تفاوت که در دمای اتاق دارای قوام ژله ای هستند و در تماس با پوست گرم صورت مایع می شوند. این محصولات برای حذف لوازم آرایشی ضد آب و همچنین ضدآفتاب های ضدآب استفاده می شود. مومیایی غلیظ بر پایه روغن حاوی روغن معدنی، روغن آفتابگردان، روغن زیتون، روغن نارگیل، کره هسته انبه، روغن هسته زردآلو، روغن بادام شیرین، روغن هسته انگور، روغن پوست پرتقال، روغن آووکادو و غیره است.

این روغن ها با موم زنبور عسل یا کره شی (شی باتر) ترکیب می شوند. برای ایجاد یک پخش ضخیم روی صورت با انگشتان در حرکات دایره ای ماساژ داده می شود تا محصولات ضد آب نیز از منافذ پاک شود. بسیاری از محصولات همراه با یک پارچه موسلین هستند. این پارچه با آب گرم مرطوب می شود و به مالیدن کامل محصول روی صورت کمک کنند. با مالش مداوم، محصول تبدیل به مایعی می شود که می توان آن را با پارچه  آبکش شده پاک کرد. در افرادی که پوست چرب دارند ممکن است لازم باشد با آب و صابون پاکسازی شود.

پاک کننده های میسلار واتر (Micellar water cleansers)

پاک کننده های میسلارواتر که به آب های پاک کننده نیز معروف هستند، حاوی آب و یک سورفکتانت بسیار ملایم هستند. که یک محلول پاک کننده رقیق را می سازند. میسل یک خوشه مولکولی با انتهای آبدوست و آبگریز است که در این مورد در محلول آب حل شده است. انتهای آبگریز به کثیفی های پوست می‌چسبد، آن را از طریق انتهای آبدوست در آب حل می‌کند تا با آبکشی صورت را تمیز کند. می توان از چندین سورفکتانت مختلف مانند ستریمونیوم بروماید(cetrimonium bromide)، یک سورفکتانت چهارتایی کاتیونی که به نام “کوات” نیز شناخته می شود، استفاده کرد. کوات‌ها سورفکتانت‌های ملایمی هستند که معمولاً در نرم‌کننده‌های مو یافت می‌شوند و از چرب شدن موها جلوگیری می کند.

از پلی سوربات 20 (Polysorbate 20) نیز استفاده می شود زیرا یک سورفکتانت بدون کف است. سورفکتانت های آمفوتریک (Amphoteric) از نوع موجود در شامپو بچه نیز می توانند استفاده شوند، مانند دی سدیم کوکوآمفودی استات (disodium cocoamphodiacetate). این محصول با یک پد پنبه ای روی صورت کشیده می شود، برای از بین بردن کثیفی های پوستی مالیده می شود و با آب شستشو می شود. مایسلار واتر در پاکسازی صورت در افرادی که پوست خشک و حساس دارند، مواد آرایشی محلول در آب را از بین می برد.

پاک کننده های بدون کف (Nonfoaming cleansers)

بسیاری از پاک‌کننده‌هایی که متخصصان پوست برای پوست‌های حساس یا بیماران مبتلا به درماتیت آتوپیک (atopic dermatitis) توصیه می‌کنند، پاک‌کننده‌های بدون کف محسوب می‌شوند، زیرا کف نمی‌کنند.

پاک کننده های بدون کف ممکن است حاوی آب، گلیسیرین (glycerin)، ستیل الکل (cetyl alcohol)، استئاریل الکل (stearyl alcohol)، سدیم لوریل سولفات (sodium lauryl sulfate) و گاهی اوقات پروپیلن گلیکول (propylene glycol) باشند. سدیم لوریل سولفات به عنوان سورفکتانت عمل می کند و گلیسیرین، ستیل الکل و استئاریل الکل یک لایه مرطوب کننده نازک بر روی سطح پوست بر جای می گذارند.

 این پاک کننده ها روی پوست خشک یا مرطوب شده با آب استفاده می شود، مالش می شود و با آب شستشو داده می شود. آنها یک لایه مرطوب کننده نازک از خود به جای می گذارند و می توانند به طور موثر برای پاک کردن لوازم آرایشی صورت استفاده شوند و نشان داده شده است که باعث تحریک پوستی کمتری در پوست های پیر شده می شوند.

کپی برداری از مطالب این سایت با ذکر منبع مجاز می‌باشد.(برگرفته از کتاب کاربرد لیزر در رفع موهای زائد – شاپ لیزر)